600-ден астам медицина қызметкері Қазақстанның фармакологиялық қадағалау жүйесі туралы кеңеске қатысты

Жағымсыз реакциялар туралы хабарламаларды жолдауға жауапты тұлғалардың төмен белсенділігі өзекті проблема болып қала береді. Мәселен, Дәрілік заттарды сараптау ұлттық орталығының деректері бойынша өткен жылы жүйеге барлығы 2032 «сары карта», яғни дәрі-дәрмектерді және медициналық бұйымдарды қолданғаннан кейінгі жағымсыз реакциялар туралы ақпарат келіп түсті.

Медициналық және фармацевтикалық бақылау комитеті фармацевтикалық қызметті бақылау басқармасының бас сарапшысы Динара Әлібекованың айтуынша, қазақстандық фармакологиялық қадағалау жүйесі халықаралық жүйенің бір бөлігі болып табылады, ал дәрігерлер жауапты тұлға ретінде осы жүйені дамытуға қатысады. Соңғы айда барлығы 200-ден астам «сары карта» жіберушілер тіркелген.

Алайда, Ұлттық орталықтың www.ndda.kz сайтындағы хабарлау жүйесіне тіркелгендер саны мен хабарламалар саны арасында тікелей байланыс жоқ. «Жағымсыз реакция туралы хабарлағысы келетін медицина қызметкерлері бізге ақпаратты поштамен, факспен және басқа да байланыс құралдарымен жібереді», - деп Дәрілік заттарды сараптау орталығының фармакологиялық қадағалау департаментінің басшысы Мәлік Әбдірахманов атап өтті. Фармакологиялық қадағалау департаментінің негізгі функцияларының бірі - ел бойынша жағымсыз реакциялар туралы ақпарат жинау, оны одан әрі өңдеу, содан кейін деректерді Медициналық және фармацевтикалық бақылау комитетіне және ДДСҰ-ның халықаралық дерекқорына жіберу.

Мәлік Әбдірахмановтың айтуынша, қоғамдық денсаулық сақтау мекемелерінің қызметкерлері – ең басты, бірақ жағымсыз реакциялар туралы хабарламаларды жіберудің жалғыз көзі емес. Екінші орында - фарминдустрия, оның өкілдері Қазақстанда ғана емес, одан тыс жерлерде де алынған жағымсыз реакциялар туралы деректерді хабарлайды. Үшінші ақпарат көзі - биологиялық препараттар мен вакциналар бойынша санитарлық - эпидемиологиялық салауаттылыққа жауапты мекемелер.

Ұлттық орталықтың деректеріне сәйкес, келіп түскен хабарламалардың едәуір бөлігі бактерияға қарсы қолдану жүйесі препараттарына, соның ішінде туберкулезге қарсы препараттарға жатады. Мәлік Әбдірахманов түсіндіргендей, бұл Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының жаһандық қорларының туберкулезге қарсы құралдарға белсенді мониторинг бағдарламасын жүргізуіне байланысты, демек, фтизиатр-дәрігерлер хабарлау процесіне көбірек қатысады. Жүйелі қолдануға арналған вирусқа қарсы препараттар ДДСҰ-ның ерекше назарында, осы препараттар тобындағы хабарламалар саны екінші орында.

Фармакологиялық қадағалау бойынша жұмыс қолайсыз реакциялар туралы ақпарат жинаумен шектелмейді, қабылданатын шаралар спектрі кең: медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулыққа өзгерістер енгізуден бастап тіркеу куәліктерінің қолданылуын тоқтата тұруға дейін. Мәселен, 2021 жылы мынадай шаралар қабылданды:

• 65 тіркеу куәлігі қауіпсіздік мәселелеріне байланысты уақытша тоқтатылды.
• Дәрілік заттардың 1064 сауда атауы бойынша медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулыққа өзгерістер енгізу ұсынылды.
• Дәрілік заттардың 825 сауда атауы бойынша нұсқаулыққа өзгеріс енгізілді.
• 1 медициналық бұйымның пайдалану жөніндегі нұсқаулығына өзгеріс енгізілді.

• 2 медициналық бұйым сериялары бойынша кері қайтарылды.

Іс-шараның видеонұсқасы мен презентациясы сілтеме бойынша қолжетімді.